Elk jaar half december publiceert het ministerie van OCW een groot aantal rapporten van onze hand. De jaarlijkse Trendrapportage Onderwijs van OCW, die gelijktijdig gepubliceerd wordt, is voor een belangrijk deel gebaseerd op deze rapporten en wordt aan de Tweede Kamer gestuurd.

Centerdata publiceert deze rapporten jaarlijks ook op www.mirrorpedia.nl/publicaties. Hieronder lichten we de belangrijkste resultaten van de tekortmetingen primair onderwijs (po) en voortgezet onderwijs (vo) en de arbeidsmarktramingen uit.

Personeelstekorten primair onderwijs

In het primair onderwijs worden twee separate metingen uitgevoerd, binnen en buiten de vijf grote steden (Almere, Amsterdam, ’s-Gravenhage, Rotterdam en Utrecht). Bij het onderzoek buiten de G5 valt op dat de tekortenproblematiek zich steeds meer rondom de G5 concentreert, zie figuur 1.

Figuur 1: Tekorten aan leraren over de tijd, buiten de G5

Uit de meting binnen de G5 blijkt dat de lerarentekorten sinds de vorige meting (peildatum oktober 2022) gestegen zijn. Uitzondering hierop vormt de gemeente Utrecht, zie figuur 2.

Figuur 2: Tekorten aan leraren over de tijd, binnen de G5

Het combineren van de resultaten binnen en buiten de G5 laat een landelijk lerarentekort zien van 9,7% (ongeveer 9.800 fte) en 15% (ongeveer 1.300 fte) aan schoolleiding. In de voorgaande meting bedroegen deze tekorten 9,5% (9.700 fte) respectievelijk 13,6% (ook 1.100 fte).

Personeelstekorten voortgezet onderwijs

In het voortgezet onderwijs is een lerarentekort gemeten van 5,8% (ongeveer 3.800 fte). Het lerarentekort is, zeker vergeleken met het primair onderwijs, meer uniform over Nederland verdeeld.

De omvang van het tekort verschilt per onderwijstype. In het vmbo/havo/vwo gaat het om een tekort van 5,5%, in het praktijkonderwijs 4,6% en met 14,6% is het tekort bij de internationale schakelklassen (isk) het grootste. In het vmbo/havo/vwo zien we daarnaast een groter tekort in de tweedegraads sector (7,0%) dan in de eerstegraads sector (2,8%). De tekorten in het vmbo/havo/vwo verschillen per vak. De vakken met de grootste procentuele tekorten zijn Techniek, Informatica, Nederlands, de beroepsgerichte vakken vmbo, NASK, Duits, Wiskunde en Maatschappijleer. Gemeten in fte zijn de grootste tekorten te vinden bij Nederlands, Wiskunde en beroepsgerichte vakken vmbo.

Arbeidsmarktramingen

De arbeidsmarktramingen staan doorgaans centraal in de Trendrapportage van het ministerie van OCW. Ze presenteren een blik in de toekomst van de arbeidsmarkt in het onderwijs bij ongewijzigd beleid. De belangrijkste graadmeter bij de arbeidsmarktramingen betreft de voorspelling van de onvervulde werkgelegenheid, oftewel het lerarentekort.

Binnen het primair onderwijs zien we vooral dat de tekorten binnen de G5 op termijn fors op zullen lopen, zie figuur 3.

Figuur 3: Onvervulde werkgelegenheid in het primair onderwijs in procenten van de werkgelegenheid naar arbeidsmarktregio

Als we kijken naar het voortgezet onderwijs zien we in figuur 4 dat tekorten zich in de toekomst iets meer in het westen van Nederland zullen concentreren.

Figuur 4: Onvervulde werkgelegenheid in het voortgezet onderwijs in procenten van de werkgelegenheid naar arbeidsmarktregio

Inzoomend op de vakken binnen het voortgezet onderwijs kunnen we deze voor de komende jaren (bij ongewijzigd beleid) als volgt indelen:

  • Permanente tekortvakken: Nederlands, Duits, Frans, Informatica, Natuurkunde, Scheikunde, Wiskunde en Klassieke Talen. Omdat Nederlands en Wiskunde grote vakken zijn, zijn de tekorten daar in absolute zin het hoogst.
  • Vakken met een afnemend tekort: Engels, Biologie, Aardrijkskunde, Economie, Levensbeschouwing, Maatschappijleer en Gezondheidszorg en Welzijn.
  • Vakken met permanent lage tekorten: Geschiedenis, CKV, Kunstvakken, Lichamelijke Opvoeding, Overige Vakken.

Andere publicaties

De arbeidsmarktramingen gebruiken ook de resultaten van Integrale Personeelstelling Onderwijs (IPTO) en de loopbaanmonitor die Centerdata in opdracht van het ministerie van OCW uitvoert. Voor de rapporten van deze onderzoeken verwijzen we naar www.mirrorpedia.nl/publicaties. De resultaten van de arbeidsmarktramingen voor het voortgezet onderwijs zijn te vinden op www.planmirror.nl