In opdracht van het ministerie van SZW voert Centerdata het monitoronderzoek uit naar de ervaringen van gemeenten met de in 2015 ingevoerde Participatiewet. Het onderzoek bestaat uit drie metingen: in 2015, 2017 en 2019. Centrale vraag in het onderzoek: hoe ervaren gemeenten het naar werk begeleiden van mensen met arbeidsvermogen, met of zonder arbeidsbeperking, onder de Participatiewet?
Gemeenten zijn in toenemende mate verantwoordelijk geworden voor taken die eerst onder de verantwoordelijkheid van uitkeringsinstantie UWV vielen. In aanvulling op dit onderzoek worden daarom ook de ervaringen van UWV in het kader van de Participatiewet onderzocht, waarbij de focus ligt op overdracht en samenwerking.
Het monitoronderzoek maakt gebruik van een combinatie van kwalitatief en kwantitatief onderzoek. Voor het kwalitatieve onderzoek worden in dertig gemeenten interviews gehouden en is deskresearch gedaan. Het meer kwantitatieve onderzoek is een online survey onder een representatieve groep van ruim honderd gemeenten.
In november 2015 is de rapportage over de eerste meting aan de Tweede Kamer aangeboden. Hier bleek dat gemeenten het eerste jaar nodig hadden om de praktijk van de Participatiewet in de vingers te krijgen. Om welke doelgroep gaat het? Welke procedures zijn er? En wat zijn de kosten van het gebruik van instrumenten zoals loonkostensubsidie en beschut werk?
In 2017 is de tweede meting uitgevoerd, waarvan de rapportage in december 2017 aan de Tweede Kamer aangeboden is. Gemeenten blijken inmiddels meer gewend aan de Participatiewet en hebben hun expertise en werkprocessen op orde. Gemeenten zijn ook positief over de tot stand gekomen samenwerking in de regio, en de weerslag die dat heeft op de bereidheid van werkgevers om banen beschikbaar te stellen. Tegelijkertijd maken veel gemeenten zich nog zorgen over de duurzaamheid van de banen voor de doelgroep.
Zowel in 2015 als in 2017 zien gemeenten dat de Participatiewet vooral meer kansen op werk geeft voor de doelgroep met arbeidsbeperkingen, maar dat er weinig positief effect is op de kansen op werk van de doelgroep WWB (Wet werk en bijstand).